Sigorta prim hesaplama, sigortalıların ödeyeceği sigorta prim tutarının belirlenmesinde uygulanan yöntemdir. Hesaplama, sigorta türü dikkate alınarak çalışanın prime esas brüt kazanç tutarı ile yasal olarak belirlenen prim oranları üzerinden yapılır. Sigorta primlerinin hesaplanması ve primlerin düzenli bir şekilde ödenmesi, işverenler için yasal bir yükümlülük iken; diğer yandan çalışanlar için de devlet tarafından sunulan sosyal hizmetlerden yararlanmalarını sağlayan bir güvencedir.
Sigorta Primi Nedir?
Sigorta primi, çalışanların devletin sunduğu sağlık hizmetleri, işsizlik maaşı gibi sosyal güvencelerden faydalanabilmeleri ve emeklilik hakkı elde edebilmeleri için işveren tarafından devlete ödenen teminat tutarıdır. Bu ödeme, çalışanın maaşından kesilen belli bir tutarın Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılması yoluyla gerçekleşir. SGK’ye ödenen prim oranı, sosyal güvenlik hizmetinden faydalanan kişinin çalışan veya işveren olmasına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Sigorta primi hesaplama, çalışanın prime esas brüt kazanç tutarı üzerinden yapılır. Sigortanın devamlılığı için ödemenin aksamadan gerçekleştirilmesi gerekir. Ödemelerin kesildiği aşamada sigortalılık hakları da yitirilir.
2024 SGK Prim Tutarı Ne Kadardır?
Sigorta prim oranları, devlet tarafından belirlenerek yasal düzenlemelerle yürürlüğe konulur. Bu oranlar işveren ve çalışan payı olmak üzere iki farklı koşula göre belirlenir. İşveren payı, işverenin yükümlülüğünde iken; çalışan payı ise çalışanların maaşından kesinti yapılarak işveren tarafından SGK’ye ödenen tutarı ifade eder. Sigorta prim tutarı hesaplanırken, çalışanın faaliyet gösterdiği gün sayısı da dikkate alınır. 2024 SGK prim tutarı, bir işverene bağlı olarak 4A ve 4B kapsamında çalışanlar ve isteğe bağlı sigortalılar için değişkenlik gösterir.
4/a Kapsamında Sigortalıların Prim Oranları
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunu uyarınca 4/a kapsamında bir işverene bağlı olarak çalışanlar için sigorta primleri brüt maaş üzerinden kesinti yapılarak işveren tarafından devlete ödenir. Maaştan yapılacak olan kesintiler; emeklilik, sağlık ve gelir vergisi gibi kalemleri içerir. 4/a kapsamında sigortalıların sigorta prim oranları, çalışanın prime esas kazanç miktarı üzerinden hesaplanır. Hesaplamada temel alınan aylık üst kazanç sınırı, alt sınırın 7.5 katına denktir. Çalışanın aylık kazancındaki prime esas kazanç üst sınırını aşan tutar, sigorta primine tabi olmaz. Toplam prim oranı ise; prime esas kazancın %37.5’ini aşamaz.
Hizmet akdine tabi olanlar için işveren ve çalışan paylarının prim dağılımları sigorta koluna bağlı olarak farklı oranlarda uygulanır. Bu uygulamanın türleri şu şekildir:
- Malullük, Yaşlılık ve Ölüm: Bu sigorta kolunda, prim oranlarında işveren payı %11 iken; çalışan payı %9 olarak uygulanır.
- Genel Sağlık Sigortası (GSS): GSS sigorta kolunda prim hesaplama yapılırken işveren payı %7.5 oranında; çalışan payı %5 oranında uygulanır.
- Kısa Vadeli Sigorta Kolları: Kısa vadeli sigorta kollarında prim oranı %2 üzerinden hesaplanarak prim ödemeleri yalnızca işveren tarafından yapılır.
- İşsizlik Sigortası: İşsizlik sigortasında uygulanan prim oranlarında işveren payı %2 iken; çalışan payı ise %1 üzerinden hesaplanır.
2024 yılı için 4/a kapsamındaki sigortalıların işveren payı dahil olacak şekilde ödeyeceği alt ve üst sınır devlet tarafından belirlenmiştir. Bu oranlar, aşağıdaki gibidir:
- En düşük sigorta primi: ₺7.500,93
- En yüksek sigorta primi: ₺56.257,03
4/b Kapsamında Sigortalıların Prim Oranları
Sözleşmeli olarak bir işverene bağlı çalışmayan esnaf ve sanatkarlar ile serbest meslek grupları önceden Bağkur olarak da bilinen, 4/b kapsamında sigorta primi öder. 4/b kapsamındaki sigortalıların prim oranları, prime esas kazanç üzerinden %34.5’lik bir oranla uygulanır. Primlerin düzenli ve zamanında ödendiği koşulda bu oran üzerinden indirim yapılarak %29.5 oranıyla prim tutarı hesaplanır.
2024 yılı için 4/b kapsamındaki sigortalıların prime esas günlük alt gelir ve üst gelir sınırı ile indirimsiz prim alt ve üst sınırları devlet tarafından belirlenmiştir:
- En düşük alt gelir sınırı: ₺666,75
- En yüksek alt gelir sınırı: ₺5.000,62
- En düşük indirimsiz prim tutarı: ₺6.900,86
- En yüksek indirimsiz prim tutarı: ₺51.756,46
İsteğe Bağlı Sigortalıların Prim Oranları
İsteğe bağlı sigorta, sigortalıların uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası gibi güvencelerden faydalanmalarını sağlar. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, devletin sunduğu sağlık hizmetleri ve emeklilik aylığı gibi sosyal güvencelerden faydalanabilirler. İsteğe bağlı sigortalıların prim oranları, sigortalının prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında belirlediği tutarın %32’si olacak şekilde gerçekleştirilir. Bu oranın 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolunu içerirken; %12’si genel sağlık sigortasına tabidir.
2024 yılı için isteğe bağlı sigortalıların ödeyeceği alt ve üst sınır devlet tarafından belirlenmiştir.Bu oranlar, şu şekildir:
- En düşük sigorta primi: ₺6.400,80
- En yüksek sigorta primi: ₺48.006,05
Sigorta Primi Nasıl Hesaplanır?
Sigorta primi hesaplama, 4/a ve 4/b kapsamında çalışanlar için farklı uygulamalarla yapılır. 4/a kapsamında çalışanlar için sigorta primleri, prime esas brüt kazanç üzerinden hesaplanırken; 4/b kapsamında çalışanlar için prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında kalmak kaydıyla, sigortalının beyan ettiği günlük kazancın 30 katı üzerinden hesaplanır. Sigortalının ödemekle yükümlü olduğu prim tutarının hesaplanması, prime esas brüt ücret tutarı ile devlet tarafından kanunen belirlenen prim oranlarının çarpılması yoluyla yapılır.
Orka Bordro ve İK Yönetimi
Orka Bordro ve İK Yönetimi uygulamalarıyla çalışanlarınızın SGK işlemlerini kolaylıkla takip edebilir; personellerinizin bordrolarına erişmelerini ve rapor dökümlerini incelemelerini sağlayabilirsiniz. Ücretsiz demo için site üzerinden form doldurarak İK yönetici panelini deneme fırsatı yakalayabilirsiniz.
