Makbuz alışverişler sırasında alıcı ve satışı arasında düzenlenir ve satıcının alıcıya verdiği belgedir. Makbuzlar ticari ilişkilerde alımın yapıldığına dair belge olarak da bilinir. Müstahsil makbuzu da alışverişleri tescilleyen evraklardan bir tanesidir. Özellikle çiftçiler arasında kullanılmakta olan müstahsil makbuzu kayıt tutan ve kayıt tutmayan çiftçiler arasında düzenlenmektedir. Bu makbuz türü ticari bir evraktır. Bu belge iki nüshadan oluşmaktadır ve makbuzun orijinali çiftçide kalır. Kopya belgesi ise işletmecide kalmaktadır. Müstahsil makbuzunda bazı kesinti ve düzenlemelere yer verilmektedir. Müstahsil makbuzu stopaj kesintisinin uygulandığı bir belgedir. Ayrıca belgede malı alan ve satan kişinin bilgileri yer alır. Alışveriş yapılan malın bedeli, adeti ve cinsi de makbuza eklenmektedir.
Müstahsil Makbuzu Stopaj Oranı
Kayıt tutan bir çiftçi, toptancı veya tüccarlar ve defter tutmayan çiftçilerden ürün satın alırsa müstahsil makbuzu düzenlemek zorundadır. Bu belge halk arasında üreticiye kesilen makbuz olarak da bilinmektedir. Satıcı tarafı ise ticari herhangi bir evrak beyan edemediği için müstahsil makbuzunu imzalamak zorundadır. Alıcı tarafındaki kişi makbuzu düzenleyen kişidir. Müstahsil makbuzu stopaj beyanı bu belge ile verilmektedir. Alışverişi yapılan ürünler için uygulanan stopaj oranı değişiklik göstermektedir. Müstahsil makbuzunda ürünlere göre düzenlenen stopaj oranları şu şekildedir:
– Hayvansal ürünler %2,
– Zirai ürünler %4,
– Çiftçinin borsaya kaydı varsa %1,
– Çiftçi borsaya kayıtlı değilse %2.
Bu oranlar sayesinde müstahsil makbuzu stopaj oranı nasıl hesaplanır sorusu yanıt bulmuş olur. Müstahsil makbuzu hazırlanırken bazı bilgilerin belgede yer alması gerekir. Bu bilgiler şu şekildedir:
– Makbuz tarihi,
– Satın alan çiftçinin adı, soyadı, unvanı ve adres bilgileri,
– Satış yapan çiftçinin adı, soyadı ve adresi,
– Alışveriş yapılan malın türü, adeti ve bedeli.
Serbest Meslek Makbuzu Stopaj Nedir?
Serbest meslek makbuzu, serbest olarak çalışan kişilerin mesleki hizmetleri karşılığında yaptığı tahsilatlar için hazırlanan bir belgedir. Freelance veya serbest olarak çalışan pek çok kişi serbest meslek makbuzu stopaj kimlere kesilir sorusunun cevabını aramaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’nca serbest meslek çalışanlarının makbuz durumu belirtilmiştir. İlgili kanunda avukat, doktor, veteriner, mimar, mühendis, serbest muhasebeci, mali müşavir, noter, kimyager, yönetmen, senarist gibi pek çok meslek kolu serbest meslek olarak belirtilmiştir. Serbest meslekle uğraşan ve işyerinde POS cihazı bulunduran kişiler ödemeler sonrasında alınan fişleri serbest meslek makbuzu olarak beyan edebilir. Ayrıca bu makbuz elektronik ortamlara da uyumludur. Gelişen teknoloji sayesinde serbest meslek makbuzunun bilgisayar ortamında kullanılması sağlanmıştır. e-SMM bu makbuzun dijital ortamda kullanılan haline verilen isimdir. Serbest meslek makbuzlarında stopaj kesintisi yapılmaktadır. Serbest meslek makbuzu stopaj kim öder sorusunun yanıtı faaliyeti sürdürmekte olan kişi olacaktır. Serbest meslek hizmeti sunan kişi stopaj ödemekle yükümlüdür.
Serbest Meslek Makbuzu Stopaj Giderleri Nasıl Hesaplanır?
Serbest meslek makbuzu düzenleyebilmek için öncelikle bağlı olunan vergi dairesinden serbest meslek mükellefiyeti açılmalıdır. Ardından bir matbaa ile anlaşılarak makbuz bastırılabilir. Sunulan hizmetin sona ermesinin ardından makbuz doldurularak müşterilere verilmelidir. Serbest meslek makbuzu stopaj kesintisi uygulanan bir belgedir. SMM belgelerinde hem stopaj hem de KDV uygulanır. Makbuzlar için geçerli KDV oranı %18 olarak belirlenmiştir. Ayrıca serbest meslek makbuzu stopaj hesaplama işleminde bu oran %20’dir. Stopaj hesaplaması bu oran dikkate alınarak yapılır. 500 TL’lik bir hizmet veren işyeri %20 oranındaki stopaj kesintisini ve %18’lik KDV tutarını makbuza geçirmek zorundadır. Bu hesaplamaya göre stopaj kesintisi ve KDV eklenmesiyle birlikte hizmet bedeli 490 TL olarak ortaya çıkmaktadır.
