Katma Değer Vergisi, 1984’te kabul edilen kanun ile uygulamaya giren bir vergidir. Bir diğer deyişle ürünün veya hizmetin alıcıya ulaşana kadar geçen süre zarfındaki değer artışının karşılığı KDV’dir. Bu vergi türünde, ürün veya hizmetin alıcısı, ürünü satan veya hizmeti veren kuruma KDV öder.
%1, %8 ve %18 olmak üzere üç farklı KDV oranı bulunur. Sektöre göre bu değerler değişken uygulanır. Genellikle lüks olmayan temel tüketim ihtiyaçları için %1, yumurta, peynir ve süt gibi ürünlerden %8, bunların dışında kalan beyaz eşya gibi ürünlerden %18 oranlarıyla vergi alınmaktadır.
Belirtildiği gibi, bu vergiyi ilk etapta satıcı ödüyor olsa da alıcı, ürünü veya hizmeti alırken bu vergi oranlarını da ödemektedir. Yani, KDV, ürünün veya hizmetin son alıcısının ödediği bir vergi türüdür.
KDV Nasıl Hesaplanır?
İki farklı hesaplama türü mevcuttur. Bunlardan ilki, KDV dahil ürün fiyatı hesaplaması ve KDV hariç ürün fiyatı hesaplaması.
KDV Dahil Ücret Hesabı
Bir mal veya hizmetin KDV dahil fiyatını hesaplamak için kullanılması gereken formül çok basittir.
Mal veya Hizmet bedeli X [1+ (Vergi Oranı/100)] işlemini yaparak KDV dahil ücreti bulabilirsiniz. Örneğin;
&18 oranında KDV bedeli olan 1000 liralık hizmetin hesaplamasını yaparken, 1000x(1+18/100) işlemini yapmanı gerekir. İşlemin sonucu, 1000×1,18=1180’dır. 1180 lira, 1000 liralık hizmetin KDV dahil ücretini gösterir.
KDV Hariç Ücret Hesabı
Bir mal veya hizmetin KDV hariç fiyatını hesaplamak için kullanılması gereken formül çok basittir.
Mal veya Hizmet Bedeli / [1+(vergi oranı/100)] işlemini yaparak KDV hariç ücreti bulabilirsiniz. Örneğin;
Ücreti 1180 lira ve KDV oranı &18 olan bir ücretin KDV hariç ücretini bulmak için, 1180 / (1+18/100) işlemini uygulamanız gerekir. Söz konusu işlemin sonucu: 1180/1,18 = 1000 liradır. Yani, hizmetin Katma Değer Vergisi 180 lirayken ürünün KDV hariç ücreti 1000 liradır.
KDV Matrah Nedir?
KDV matrahı, satılan malın veya verilen hizmetin, KDV dahil olmayan ücretlerinin bir aylık dilimindeki toplamına verilen isimdir. Özel Tüketim Vergisi, Katma Değer Vergisi matrahına dahil değildir.
KDV Matrah Nasıl Hesaplanır?
KDV matrah hesaplamışında kullanmanız gereken formül: KDV TUTARI/KDV ORANI X100 = MATRAH
Örneğin, bir ürün için 100 liralık bir KDV ödenmişse:
100/ (18/100) işlemi yapılmalıdır. Bu işlem sonucunda 555,56 Türk Lirasına ulaşılır ve bu değer KDV Matrah ücretidir.
KDV Özel Matrah Nedir?
Özel matrah dahilindeki ürünlerin fiyatları belirlenirken KDV dahil tek bir fiyat belirlenir. Özel Matrah Şekillerine dahil ürünlerin veya hizmetlerin ilk satıcıları KDV’yi hesaplar ve bir daha KDV hesaplaması yapılmaz. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 23. Maddesinde Katma Değer Vergisi özel matrah şekillerin anlatılmıştır.
Katma Değer Vergisi Özel Matrah Şekilleri nelerdir?
- Spor-Toto oyununda ve Milli Piyango dahil her türlü piyangoda, oyuna ve piyangoya katılma bedeli.
- At yarışları ve diğer bahis ve talih oyunlarında bu yarış ve oyunlara katılma karşılığında alınan bedel ile bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel,
- Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar ve yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi ve gösterilmesinde bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel ile bu mahallerde yapılan teslim ve hizmetlerin bedeli,
- Gümrük depolarında ve müzayede mahallerinde yapılan satışlarda kesin satış bedeli ile 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde, senedin en son işlem gördüğü borsada oluşan değeri,
- Altından mamul veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır.
- İkince el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce, katma değer vergisi mükellefi olmayanlardan alınarak vasfında değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır.
- Maliye ve Gümrük Bakanlığı işin mahiyetini göz önünde tutarak özel matrah şekilleri tespit etmeye yetkilidir.
