Serbest meslek mensubu bireylerin mesaiye dayalı iş yapmaları sonucu elektronik değil, dijital ortamda kestikleri faturaya e-serbest meslek makbuzu denir. Normal makbuzdan hiçbir farkı olmayan e-serbest meslek makbuzu sürdürülebilirlik açısından tercih edilmektedir. Serbest meslek mensubunun verdiği hizmet karşılığında aldığı tahsilatın belgelenme durumudur.
E-SMM Gereklilikleri Nelerdir?
E-SMM bir kurum ve kuruluşa bağlı olmayan ve kendi mesleklerinin erbabı olan meslek sahiplerinin yapılandırması gereken fatura türüdür. E-serbest meslek makbuzu işinde bilir kişi kabul edilen kendi hesap ve namında faaliyet gösteren meslek erbapları için zorunludur. Bu kapsam içerisine zanaatkârlar, yani usta öğretici olarak kabul edilen kuaför, terzi ve benzeri serbest meslek grupları ve ayrıca diş hekimi, doktor, serbest öğretmen, ressam, türü sermayeye bağlı değil, yaptığı mesaiye bağlı olan iş erbapları e-SMM faturası kesme yükümlülüğüne sahiptir. Verdiği hizmet bir kurum ve kuruluşu bağlı olarak değil kendi şahsi hesabına hizmette bulunan meslek erbaplarının kendi şahsi işletmelerini açtıktan sonra e-SMM başvurusu süresi takibini yapmaları gerekmektedir. Serbest meslek erbabının işe başlama tarihini takip eden üçüncü ay sonuna kadar e-SMM başvurusu yapma zorunluluğu taşır. Zorunluluğu olmasına rağmen makbuzunu çevrimiçi serbest meslek makbuzu olarak hazırlamayan meslek erbabı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan kanununa mütenasip olarak yükümlendirilir.
E-SMM’e Nasıl Başvurulur?
E-SMM nedir, nasıl başvurulur sorusunun cevabı ise iki şekildedir. Birincisi, özel entegratör yardımıyla e-SMM başvurusu yapabilmek için meslek erbabının e-İmza veya Mali Mühre sahip olması gerekmektedir. Özel entegratör Gelir İdaresi Daire Başkanlığı tarafından serbest meslek adına e-irsaliye, e-fatura, e-SMM ve benzeri Gelir İdaresi Daire Başkanlığı’na bağlı çevrimiçi platform müracaat yapabilen izinli aracı kurumlardır. Özel entegratörler serbest meslek erbabı adına e- serbest meslek makbuzu başvurusunda bulunabilir. İkinci yöntem ise serbest meslek mensubunun Gelir İdaresi Daire Başkanlığı platformu üzerinden kendi e-SMM başvurularını yapmasıdır. E-SMM tertipleme yetkisine sahip mükellefler Gelir İdaresi Daire Başkanlığı sayfasından e-SMM sorgulama işlemlerini yapabilirler. E-SMM Kayıtlı Mükellefler Listesi Gelir İdaresi Daire Başkanlığı tarafından güncellenerek e-SMM makbuz sistemine geçen serbest meslek erbaplarını yayınlamaktadır. Serbest meslek erbapları sadece T.C. kimlik numaralarıyla Kayıtlı Mükellefler Listesinden sorgulama yapabilirler.
E-SMM Nasıl Kesilir?
E-SMM serbest meslek mensubunun makbuzu çevrimiçi ortamda kesmesi durumudur. Çevrimiçi platformda serbest meslek makbuzu kesmek için Gelir İdaresi Başkanlığı uygulaması veya özel entegratörler kullanılabilmektedir. E-SMM kesmek için ilk olarak anlaşmalı vergi daire serbest meslek mükellefiyet başvurusunda bulunur. İkinci olarak Gelir İdaresi Daire Başkanlığı e-SMM portalı veya özel entegratörler aracılığıyla gerekli belgelerin hazırlanması sonucu e-SMM başvurusu yapılır. Son olarak verilen hizmet veya alıcıya teslim edilen ürün karşılığında çevrimiçi platformda hazırlanan e-SMM hizmet veya ürün teslim alan müşteriye iletilebilir.
E-SMM Hesaplama
Elektronik ortamda hazırlanan serbest meslek makbuzu normal makbuzdan hiçbir fark taşımamaktadır. Serbest meslek makbuzu hesaplamasını iş erbabı Gelir İdaresi Başkanlığı’nda bulunan güncel kanuna göre kendisi hesaplayabilir. Bunun haricinde birlikte çalıştığı vergi dairesi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın kanununa göre serbest meslek erbabının e-SMM hesaplamasında bulunabilir. Serbest meslek makbuzu hesaplanırken kişin brüt geliri üzerinden güncel vergi tutarı yardımıyla hesaplanır. Makbuzun güncel kanuna göre hesaplanması ve doldurulması sonucunda serbest meslek erbabının ve hizmet veya ürün alıcısının bilgileri işlenir. Makbuzun düzenlenme tarihi dakika dâhil olmak üzere belge numarasıyla beraber doldurulur. E-SMM alıcıya çevrimiçi olarak posta veya SMS yoluyla iletilebilir. Düzenlenen ve kesilen e-SMM’nin çevrimiçi platformda muhafaza edilip ibrazda bulunulması gerekmektedir.
