Ticari işlemler ürün veya hizmet odaklı olarak gerçekleştirildiklerinde, taraflar resmiyette tabii oldukları tanımlar itibarıyla farklı makbuz ve fatura uygulamalarından faydalanmaktadırlar. Serbest meslek erbabı olan kişilerin verdikleri hizmet karşılığında aldıkları ödemeye istinaden bir serbest meslek makbuzu düzenlerler. Dijital dönüşüm kapsamında ise bu makbuz “e-SMM” adını kazanmıştır. e-SMM, elektronik serbest meslek makbuzu olarak tanımlanır ve genel özellikleri itibarıyla da kağıt formdaki serbest meslek makbuzuyla aynı nitelikleri taşımaktadır. e-SMM nedir denildiğinde basitçe bu şekilde açıklanabilir.
Bu yazımızda, basit usulde vergilendirilen bir tarafa yönelik olarak e-SMM düzenlenebilir mi ve nasıl düzenlenir konularını ele alacağız.
Basit usulde vergilendirilen mükellefe e-SMM makbuzu kesmek
Serbest meslek erbapları, ödemenin kaydını tutmalarını sağlayan serbest meslek makbuzunu kesmekle ve kayıt altına almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede, GİB e-SMM düzenlemesi uyarınca, serbest meslek mensuplarının vergilendirme ve finansal kayıtlarını dijital ortamda kontrol etmektedir. Peki, basit usule tabii olan bir mükellef için e-SMM kesilmesi mümkünmüdür? Bu sorunun yanıtı, evet olacaktır. Serbest meslek ile uğraşan kişiler, geliri basit usulde tespit edilen mükelleflere de e-SMM kesebilirler. Basit usul e-SMM kesilmesinde söz konusu olan bazı farklara ise dikkat edilmesi gerekmektedir. Basit usulde vergilendirilen taraflar çoğunlukla geliri düşük olan sektörlerde yer alanlardır. Kısacası, kendi işyerinde çalışmalarını gerçekleştiren ve bunun yanında belirli bir ciro sınırının da üzerine çıkmayan taraflardır. Örnek olarak; tesisatçı, bakkal, marangoz gibi meslek grupları gösterilebilir. Bu vergilendirmeye tabi olan taraflara yönelik olarak ise bazı özel düzenlemeler bulunmaktadır. Örneğin; geliri basit usulde tespit edilenlerin bir defter tutma sorumluluğu olmamakla beraber geçici vergi ve katma değer vergisi istisnasına da tabiilerdir.
e-SMM makbuzu nasıl kesilir
Herhangi bir serbest meslek erbabı, bir odaya kaydı olan ve geliri basit usulde tespit edilen mükellefe verdiği hizmet karşılığında aldığı ücreti muhasebeleştirebilmek için e-SMM düzenleme işlemini gerçekleştirmelidir. Bu anlamda, bahsi geçen gruptaki mükelleflere serbest meslek makbuzu kesilebilmektedir. Yalnızca, bu türde gelire sahip olan tarafların vergi muaflıkları söz konusu olduğu için, e-SMM’de stopaj uygulanmamaktadır.
Basit usulde gelire tabii olanlara e-SMM nasıl kesilir konusu ise esasen diğer tüm mükellef ilişkilerinde olduğu gibidir. Serbest meslek erbabı taraf, basit usulde vergilendirilen mükellefe diğer tüm mükelleflere kestiği gibi bir serbest meslek makbuzu kesebilmektedir. Aralarındaki tek fark ise bu mükelleflerin bazı vergilerden muaf olmasıdır. Bu nedenle düzenlenecek olan belgede kesinti yapılması anlamsızdır çünkü basit usulde vergilendirilenlerin vergi dairesine böyle bir ödeme yapma yükümlülüğü yoktur.
“GVK.nun 94. maddesi uyarınca, yaptıkları ödemelerden vergi tevkif edecekler arasında basit usulde vergilendirilen mükellefler sayılmamıştır. Bu nedenle söz konusu mükellefler gelir vergisi tevkifatı yapmayacaklar ve muhtasar beyanname vermeyeceklerdir.”
Gelir vergisi kanunu çerçevesinde açıklanan bu ibareye göre geliri basit usule göre tespit edilen mükelleflere KDV’li makbuz kesilip stopaj ödenmemesi gerekmekte.
Türkiye’de uygulanan ve artık birçok alan için zorunlu hale gelen dijital dönüşüm ile vergilere ve finansal tablolara ilişkin birçok işlem dijital ortama taşınmıştır. Bu çerçevede serbest meslek mensupları için de artık makbuz kesme işlemleri e-SMM üzerinden, dijital olarak gerçekleştirilmektedir. Siz de eğer serbest meslek mensubu iseniz e-SMM oluşturmak, kayıt altına almak ve beyanlarınızı kolayca gerçekleştirmek üzere ORKA’nın e-SMM entegrasyonu hizmetinden faydalanmak üzere formumuzu doldurabilirsiniz. Başvurunuza istinaden uzman ekibimiz sizinle en kısa süre içerisinde iletişime geçerek ihtiyacınız olan dijital ticari çözümü en hızlı şekilde tarafınıza sağlayacaktır.
