Serbest meslek erbaplarının, gerçekleştirmiş oldukları faaliyetler neticesinde, müşterilerinden aldıkları ödeme karşılığında vermeleri zorunlu olan serbest meslek makbuzu, taraflar için ilgili ödemenin gerçekleştirildiğine dair kanıt niteliği taşıyan ve düzenlenmesi zorunlu bir belgedir. Bu belge, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın gerçekleştirmiş olduğu dijital dönüşüm süreci paralelinde, taraflara kolaylık sağlamak adına dijital olarak düzenlenebilir hale getirilmiştir. Uygulamanın devreye sokulduğu tarihten bu yana ise birçok kişinin merak ettiği e-SMM nasıl kesilir ve özellikleri nelerdir sorularına yanıtları bu içeriğimizde vereceğiz.
E-SMM Nedir ve Nasıl Düzenlenir?
Serbest meslek erbabı olmak genel olarak kişinin herhangi bir iş verene bağlı olmaksızın; kendi sahip olduğu bilgi ve kabiliyetler neticesinde hizmet vermek sonucunda söz konusu olur. Hiçbir iş verene bağlı olunmaması ise doğal olarak verilen hizmet, sunulan faaliyet neticesinde bir ödeme karşılığında faturalandırma ortaya çıkarmazken; ilgili faaliyet karşısında yapılan ödemenin kayıt altında tutulabilmesi için serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir. Yasal düzenlemeler kapsamında belirli şekil şartları taşıyan bu makbuzun aslı ödemeyi yapan tarafa ibraz edilirken diğer kopyası ise serbest meslek erbabı tarafından saklanmaktaydı. Muhasebe kayıtları için gerekli olan ve değerli belge özelliği taşıyan bu makbuzun elektronik ortamda düzenlenebilir formatına ise e-serbest meslek makbuzu adı verilmiştir. Formatı itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, tamamen matbu formdaki makbuzla birebir aynı özelliklerde oluşturulabilen bu makbuz, elektronik ortamda muhafaza edilebilmekte ve bir kopyası da ödeme yapan tarafa ibraz edilebilmektedir.
E-SMM Zorunluluğu Hakkında
Serbest meslek erbaplarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ndaki değişiklik sonrasında 30 Haziran 2020 itibarıyla e-SMM uygulaması için geçişleri zorunlu hale getirilmişti. Bu kapsamda da mükellefler, makbuzlarını dijital formatta düzenleme, iletme, arşivleme, gerekli olduğunda ibraz etme ve raporlama sorumluluğu edindiler. Kanun neticesinde, serbest meslek erbaplarının, faaliyetlerine başladıkları tarihten en geç 3 ay sonraya kadar e-SMM zorunluluğu kapsamında geçişlerini yapmaları gerekmektedir.
e-SMM Nasıl Kesilir?
Dijital dönüşüm uygulamaları kapsamında uygulamaya sokulan e-SMM uygulamasında makbuza kesmek oldukça kolaydır. Bunun için mükellefin Gelir İdaresi Başkanlığı’na ait portalı veya bir özel entegratör aracılığıyla uygulamaya erişiminin bulunması gerekmektedir. Bu kapsamda e-imza veya mali mühür gibi teyit sağlayan araçlardan birisini tercih ederek başvuruya hazırlanabilirsiniz. Şahıs şirketleri için e-imza, tüzel kişiler içinse mali mühür ile başvurunun yapılması gerekmektedir. Tercih edilen erişim kanalının hazırlanması paralelinde e-SMM başvuru için bağlı bulunulan vergi dairesine serbest meslek mükellefliği bildirilir. Ardından gerekli yetkilendirmeler tarafınıza sağlandıktan hemen sonra, faaliyetleriniz ya da sunduğunuz ürünler için aldığınız ödemeler karşılığında makbuzu tıpkı matbu formattaki makbuzda olduğu gibi dijital ortamda doldurabilir; e-mail, WhatsApp veya diğer iletim kanalları aracılığıyla karşı tarafa iletebilirsiniz.
Eğer istenirse hazırlanan makbuz, karşı tarafın talebine göre yalnızca dijital ortamda değil kağıt formatta da çıktısı alınmak suretiyle, ıslak imzayla iletilebilir. Serbest meslek mükellefleri, imzalarını noterde tasdik ettirdikten sonra e-SMM kesmek istediklerinde hazır imzalı olarak da çıktılarıyla iletebilirler.
E-SMM düzenleme yetkisi alan serbest meslek erbapları, bu dijital uygulama sayesinde kağıt makbuz için ortaya çıkan maliyetten kurtulmanın yanı sıra makbuzun mesafeler için iletimlerinde de kargo maliyetinden ve zaman külfetinden kurtulmuş olurlar. Ayrıca makbuzlar dijital ortamda saklandığı için kaybolmaları mümkün olmaz; geriye dönük olarak incelenmeleri kolaylaşır. Birçok açıdan avantajlı olan bu uygulama paralelinde muhasebe iş yükü de oldukça azalmaktadır ve sonuç olarak şirketler gerçekleştirmekte oldukları faaliyetlere daha fazla odaklanabilmekte; diğer iş yüklerinden ve maliyetlerden kurtulabilmektedirler.
E-smm hakkında daha detaylı bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız E-SMM Hakkında En Çok Merak Edilen Sorular adlı blog yazımız sizin için rehber niteliğinde bir yazıdır.
